สำนักงานปศุสัตว์อำเภอหนองม่วงไข่ เฝ้าระวังโรคในโคเนื้อ เฝ้าระวังโรคในโคเนื้อ โรคปากเท้าเปื่อยในโค-กระบือ ในพื้นที่อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่
นางสาวธนัชภัค เสาร์แดน ตำแหน่งผู้ช่วยงานบริการด้านสัตวแพทย์ เจ้าหน้าที่สำนักงานปศุสัตว์อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ ปฏิบัติงานในพื้นที่ตำบลหนองม่วงไข่ ทำวัคซีนป้องกันโรคปากและเท้าเปื่อยในโค-กระบือ ให้ยาถ่ายพยาธิภายนอก-ภายใน พร้อมกับให้ความรู้และคำแนะนำในการเฝ้าระวังและป้องกันโรคที่เกิดในกระบือ
จากการปฏิบัติงานดังกล่าว ไม่พบสัตว์ป่วยผิดปกติแต่อย่างใด และได้รับความร่วมมือจากเกษตรกรเป็นอย่างดี
สำหรับ โรคปากและเท้าเปื่อย (Foot and mouth disease) ในโค-กระบือ เกิดจากเชื้อไวรัส เอฟ เอ็ม ดี (FMD) ที่พบในประเทศไทยมี 3 ไทป์ คือ โอ (O) เอ (A) และเอเชียวัน (Asia I) เชื้อทั้ง 3 ไทป์นี้ จะทำให้สัตว์ป่วยแสดงอาการเหมือนกัน แต่ไม่สามารถให้ภูมิคุ้มกันต่างไทป์ได้
โคกระบือที่เป็นโรคนี้ จะมีไข้ ซึม เบื่ออาหาร หลังจากนั้นจะมีเม็ดตุ่มพอง เกิดที่ริมฝีปากในช่องปาก เช่น เหงือกและลิ้น ทำให้น้ำลายไหล กินอาหารไม่ได้ และเกิดเม็ดตุ่มที่ระหว่างช่องกีบ ไรกีบ ทำให้เจ็บมาก เดินกะเผลก เมื่อเม็ดตุ่มแตกออกอาจมีเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย ทำให้แผลหายช้าขณะที่โคเป็นโรคจะผอมน้ำนมจะลดลงอย่างมาก ในโคอัตราการติดโรคสูงถึง 100% อัตราการตาย 0.2-5% ในลูกโคอัตราการตายอาจสูงถึง 50-70% โดยเฉพาะอย่างยิ่งลูกโคที่ยังดูดนมอัตราการตายอาจสูงถึง 100%
โดยการตรวจวินิจฉัย เนื่องจากวัคซีนแต่ละไทป์ไม่สามารถให้ความคุ้มข้ามไทป์กัน เมื่อมีสัตว์ป่วยด้วยโรคปากและเท้าเปื่อย ควรตรวจให้รู้ว่าเป็นไทป์ไหนเพื่อจะได้ฉีดวัคซีนป้องกันไทป์นั้น
การรักษา
ถ้าไม่มีโรคแทรกซ้อน แผลจะหายเองใน 1-2 สัปดาห์ ถ้าแผลมีการติดเชื้อให้ทำความสะอาดแผล สำหรับที่กีบใส่ยาปฏิชีวนะชนิดที่ใช้ป้ายแผล เช่น เพนนิซิลิน หรือฟิวราโซลิโดน สำหรับที่ปากป้ายด้วยยาสีม่วง (เจนเชียนไวโอเลท)
การควบคุมและป้องกัน ให้ฉีดวัคซีนโรคเอฟทั้ง 3 ไทป์ โดยฉีดครั้งแรกเมื่อโคอายุ 6 เดือน และฉีดซ้ำทุกๆ 6 เดือน
ผู้สื่อข่าว : พิรุณพร แสงสร้อย ทีมข่าว สวท.แพร่
บรรณาธิการ : ทองคำ อุดทา
แหล่งที่มา : สวท.แพร่